فاطمه میرزائی
بهمن به سقوط سریع و ناگهانی مقدار زیادی برف یا یخ از روی سطوح شیب‌دار یا کوهستان گفته می‌شود. برای کسانی‌که در مناطق سردسیر و در دامنهٔ کوه زندگی می‌کنند، وجود بهمن خطری جدی محسوب می‌شود. در ادامه با فهرستی از مرگبارترین بهمن‌های به‌وقوع پیوسته در طول تاریخ آشنا خواهیم شد. همراه عجیب‌ترین باشید.
10- یخچال طبیعی کولکا، اوستیای شمالی، روسیه، سپتامبر ۲۰۰۲ (۱۲۵ کشته)
در ۲۰ سپتامبر ۲۰۰۲ وقوع یک بهمن کوچک در «یخچال طبیعی کولکا» جان ۱۲۵ نفر را گرفت. این بهمن در شیب‌های کوه قازبگی، در اوستیای شمالی روسیه سرازیر شد. در میان کشته شدگان، یک گروه فیلمسازی ۲۷ نفره از جمله بازیگر معروف روس، سرجی بادروف جونیور نیز حضور داشتند. همچنین این بهمن، روستای «نیجنی کارمادون» را کاملاً زیر برف مدفون کرد.
9- پایگاه نظامی گیاری، گانچی، پاکستان، آوریل ۲۰۱۲ (۱۳۸ کشته)
در هفتم آوریل سال ۲۰۱۲، بهمنی در منطقهٔ سیاچن هند و پاکستان رخ داد که ۱۳۸ نفر را به کام مرگ کشاند. سیاچن منطقه‌ای در کشمیر است که بر سر مالکیت آن، بین هند و پاکستان جنگ و نزاع وجود دارد. در میان کشته شدگان، سربازان و کارمندانِ غیرنظامی گُردان «نور شمال» پایگاه نظامی گیاری پاکستان نیز حضور داشتند. این حادثه موجب شد تا دولت‌های هند و پاکستان برای حل مشکلاتی که بر سر منطقهٔ سیاچن وجود داشت، به‌پا خیزند. جنگ و مشاجره‌ای که به خاطر سیاچن وجود داشت، از سال ۱۹۸۴ تا آن زمان موجب مرگ سربازان بسیاری از هر دو کشور شده بود. البته مرگ سربازان عمدتاً به‌دلیل شرایط سخت آب‌وهوایی منطقه بوده است.
8- بهمن سالنگ، هندوکش، افغانستان، فوریه ۲۰۱۰ (۱۷۲ کشته)
در فوریه ۲۰۱۲، به‌دلیل وزش بادهای شدید و بارش باران، هفده بهمن کوچک و بزرگ در نواحی جنوبی گذرگاه سالنگ در کوهستان‌های هندوکش به سمت پایین سرازیر شد. این بهمن‌ها ۳ کیلومتر از بزرگراه را مدفون کردند و تقریباً جان ۱۷۲ نفر را نیز گرفتند. بهمن، اتومبیل‌های زیادی را زیر برف مدفون کرد و از آنان تابوت یخی ساخت و انسان‌های بسیاری را بلعید. همچنین خودروهای زیادی نیز در فاصلهٔ ۳ کیلومتری از آنجا و در تونلی که کابل را به شمال افغانستان متصل می‌کرد، گیر افتادند.
7- بهمن‌های افغانستان، بدخشان، افغانستان، مارس ۲۰۱۲ (۲۰۱ کشته)
«بهمن‌های افغانستان» در استان بدخشان شمال این کشور، موجب تلفات جانی و مالی سنگینی در این ناحیه شد. در ۲ مارس سال ۲۰۱۲، وقوع سه بهمن متوالی در بدخشان، روستاهای اطراف این شهر را، زیر تلی از برف و یخ مدفون کرد. یکی از روستاهای مدفون شده زیر برف، به‌قدری دورافتاده بود که دو روز طول کشید تا گروه نجات به آنجا برسد. در واقع، هیچ‌جاده‌ای برای اتصال این روستا به دیگر نقاط کشور وجود نداشت. اهالی «منطقهٔ درواز» و ۲۵ نفر از گروه نجات تاجیکستانی، اولین کسانی بودند که به مناطق بهمن‌زده رسیدند.
6- لاهول ولی، هند، مارس ۱۹۷۹ (۲۵۴ کشته)
مردم مهربان لاهول ولی هند، به درختان محل زندگی خود اهمیت بسیاری می‌دهند. آنان، درختان را حافظ جان خود می‌دانند؛ چرا که جنگل‌های آنجا برای مردم، مانند سپری در مقابل بلایای طبیعی از جمله بهمن است. یکی از حوادثی که همواره در یاد و خاطرهٔ مردم لاهول ولی باقی خواهد ماند، وقوع بهمنی است که در ششم مارس سال ۱۹۷۹، جان ۲۵۴ نفر از روستاییان منطقه را گرفت. گفته می‌شود این بهمن، به‌دلیل کولاک‌های شدید آن زمان رخ داد که روستا را ۶ متر زیر برف مدفون کرد. اگرچه درختان در کم کردن سرعت و جلوگیری از ادامهٔ بهمن‌های کوچک نقش مهمی ایفا می‌کنند، اما بهمن‌های بزرگ به‌راحتی می‌توانند کل جنگل را از سر راه خود بردارند.
5- زمستان وحشتناک، کوه‌های آلپ، ۱۹۵۰ تا ۱۹۵۱ (۲۶۵ کشته)
«زمستان وحشتناک» یکی از بدترین ادوار تاریخ کوه‌های آلپ است که شاهد وقوع چندین بهمن در مرز اتریش-سوئیس بود. این بهمن‌ها جان ۲۶۵ انسان را گرفته و مناطق مسکونی و مراکز بزرگ بسیاری را در اتریش و سوئیس زیر برف مدفون کردند. طی وقوع بهمن‌های یاد شده، هر دو کشور هزاران هکتار از جنگل‌های ارزشمند خود را از دست دادند. شرایط بد آب‌وهوایی نامعمول، موجب به‌وجود آمدن «زمستان وحشتناک» شد. این فاجعهٔ ناگوار طی دوره‌ای سه ماهه در زمستان سال‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۵۱ به وقوع پیوست.
4- بهمن افغانستان، ولایت پنجشیر، افغانستان، فوریه ۲۰۱۵ (۳۱۰ کشته)
در فوریه سال ۲۰۱۵، چهار استان افغانستان تحت حملات بهمن‌های کشنده قرار گرفتند. طی وقوع این بهمن‌ها، استان پنجشیر واقع در ۹۵ کیلومتری شمال شرقی پایتخت افغانستان کابل، بیشتر از دیگر نواحی این کشور آسیب‌دید. بهمن بیش از ۱۰۰ خانهٔ استان پنجشیر را نابود کرد. کولاک شدید و سقوط درختان در جاده، سرعت گروه نجات برای رسیدن به روستاهای بهمن‌زده را کاهش داد. حدوداً ۳۱۰ نفر در این فاجعه جان باختند.
3- بهمن کوه اوآسکاران، پرو، ژانویه ۱۹۶۲ (۴۰۰۰ کشته)
کوه اوآسکاران در رشته‌کوه‌های آند پرو، یک کوه آتشفشانی خاموش است که بسیاری از مردم پرو در دامنهٔ آن، یعنی «ریو سانتا ولی» زندگی می‌کنند. در روز دهم ژانویهٔ ۱۹۶۲، قطعهٔ بزرگی از یخچال طبیعی کوهستان، از آن جدا و با سرعتی بسیار زیاد روانهٔ پایین شد. از آن‌جایی که مردم آن ناحیه به وقوع بهمن عادت داشتند، می‌دانستند که قبل از رسیدن بهمن به خانه‌هایشان، بایستی به ارتفاعات پناه ببرند. اما این‌بار، مردم سرعت بهمن را دست‌کم گرفتند. این بهمن، منطقه‌ای ۱۵ کیلومتری را طی تنها ۷ دقیقه زیر برف مدفون کرد که به مردم، اجازهٔ رسیدن به نواحی امن را نداد. این بهمن کشنده، شهرهای رانراهیرکا و هاراسکوچو را ۱۲ متر زیر برف برد و تا رسیدن به رودخانهٔ سانتا، به تخریب‌های خود ادامه داد. سپس بهمن موجب بسته شدن راه رودخانه و وقوع سیلی عظیم در مناطق اطراف شد. چهار هزار نفر جان خود را طی وقوع این بهمن از دست دادند که هنوز هم اجساد برخی از آنان، چندین متر زیر برف مدفون مانده‌است. همچنین حیوانات اهلی و زمین‌های زراعی بسیاری که میلیون‌ها دلار ارزش داشتند، در این فاجعه از بین رفتند.
2- جمعه سفید یا بهمن‌های خط مقدم کوه‌های آلپ، کوه مارمولادا، ایتالیا، دسامبر ۱۹۱۶ (۱۰٫۰۰۰ کشته)
در دسامبر سال ۱۹۱۶، طی بدترین روزهای جنگ جهانی اول، وقوع چندین بهمن در کوه‌های آلپ ایتالیا، موجب مرگ سربازان ایتالیایی و اتریشی شد که در حال جنگ مقابل یکدیگر بودند. برخی از شاهدان ماجرا مدعی‌اند که این بهمن‌ها به‌طور عمدی و توسط سربازان هر دو طرف جنگ برای از بین بردن نیروی مقابل به وقوع پیوسته‌اند. بارش شدید برف در زمستان سال ۱۹۱۶ نیز به تسریع وقوع این بهمن‌ها کمک کرد. در ۱۳ دسامبر همان سال، اولین بهمن با ۱۰۰ هزار تن یخ، برف و سنگ از کوه مارمولادا به سمت پایین سرازیر شد و سربازخانهٔ اتریشی‌ها که درست بر سر راهش بود را نابود کرد. در این حادثه، ۳۰۰ سرباز جان خود را از دست دادند و ۲۰۰ سرباز دیگر زنده ماندند. اما این تازه شروع کار بود. طی چند هفتهٔ آینده، بهمن‌های بسیار دیگری به وقوع پیوستند که جان هزاران نفر را گرفت.
1- بهمن مناطق اوآسکاران و انکاش، پرو، مه و ژوئن ۱۹۷۰ (۲۰٫۰۰۰ کشته)
بدترین بلای طبیعی تاریخ کشور پرو در ۳۱ مه ۱۹۷۰ اتفاق افتاد که به «زمین‌لرزه انکاش» یا «زمین‌لرزه بزرگ پرو» معروف است. بهمنی که در پی وقوع یک زلزله ایجاد شد، تقریباً جان ۲۰٫۰۰۰ نفر را گرفت. این حادثه، مرگبارترین بهمن در کل تاریخ بشریت محسوب می‌شود. مرکز این زلزله در ۳۳ کیلومتری سواحل پرو در اقیانوس آرام بود. نواحی «انکاش» و «لا لیبرتاد» از جمله مناطقی بودند که بیشترین صدمات و خسارات این حادثه را تجربه کردند. زمانی‌که زلزله موجب بی ثباتی نواحی شمالی کوه اوآسکاران شد، بهمنی عظیم به سمت شهرهای یانگی و رانراهیرکا سرازیر شد. طی وقوع این بهمن، انباشت بزرگی از برف و یخ به طول ۱٫۶ کیلومتر و عرض ۹۱۰ متر و نیز با سرعتی بالغ بر ۲۸۰ تا ۳۳۵ کیلومتر بر ساعت روانهٔ دامنهٔ کوه شد. هر چیزی که بر سر راه این بهمن بود، به‌طور کامل از بین رفت.
آخرین دیدگاه‌ها