۶ تا از عمیق‌ترین دریاچه های جهان!

دریاچه‌هایی در جهان وجود دارند که عمق بعضی از آن‌ها حتی بیشتر از برخی دریاها است. در این مقاله با چند نمونه از عمیق‌ترین دریاچه‌های جهان آشنا خواهیم شد. در ادامه همراه عجیب‌ترین باشید.

دریاچه‌ها معمولاً در نواحی کم‌عمق، پر شیب، مناطق نزدیک به یخچال‌های طبیعیِ در حال ذوب، اطراف کوهستان‌ها و حوالی رودخانه‌ها شکل می‌گیرند. به لحاظ زمین‌شناسی، عمر تمامی دریاچه‌ها موقت بوده و میزان آب آن‌ها ممکن است دائماً تغییر کند.

دریاچه شناسی

دریاچه‌ها سه ناحیه دارند که شامل «بخش کشند کرانی یا ساحلی» در نزدیکی خشکی، «بخش فروغ‌دار» که همان سطح آب برای جذب نور کافی به منظور فتوسنتز است و «بخش عمقی» به عنوان سکونتگاه جانداران دریاچه است. دریاچه‌ها معمولاً بر دمای هوای محیط اطراف خود تأثیر می‌گذارند؛ به طوری که در طول روز موجب سرد شدن نواحی اطراف و در شب موجب گرمای پیرامون خود می‌شوند. اگرچه دریاچه‌ها شرایط جوی مناسب و نیز غذا برای کسانی که در اطراف آن‌ها در حال زندگی هستند، فراهم می‌کنند اما ممکن است زندگی در حوالی دریاچه‌ها با خطراتی هم همراه باشد. برای نمونه، اگر زلزله یا ریزش کوه در کنار دریاچه‌ها رخ دهد، آب کف دریاچه با آب‌های سطحی ترکیب شده و موجب پخش شدن گاز دی اکسید کربن به هوای محیط اطراف دریاچه می‌شود. این گاز دی اکسید کربن منتشر شده، ممکن است وارد مناطق مسکونی شده و موجب خفگی تعداد کثیری از انسان‌ها شود.

با گذر زمان، امکان تمام شدن آب دریاچه‌ها در پی سرریز شدن، یا پر شدن آن با رسوب و گِل‌ولای وجود دارد. البته جریان طبیعی یک دریاچه، مانند دریاچه‌هایی که در پی تغییرات پوستهٔ زمین ایجاد شده‌اند، ممکن است از خشک شدن آن جلوگیری کند. از جمله عواملی که به شکل‌گیری دریاچه‌ها کمک می‌کند، می‌توان به ریزش کوه، نشست زمین، ذوب شدن یخ‌های منطقه‌ای، فوران‌های آتشفشانی و جابه‌جایی کوه‌های یخ اشاره کرد. در ادامه با چند مورد از عمیق‌ترین دریاچه‌های دنیا آشنا می‌شویم.

6- دریاچه مالاوی

دریاچهٔ مالاوی که پیش‌تر با عنوان دریاچهٔ نیاسا شناخته می‌شد، با ۷۰۶ متر عمق، ششمین دریاچهٔ عمیق جهان به شمار می‌رود. این دریاچه در دو کشور مالاوی و موزامبیک واقع شده‌است. میزان آب شیرین دریاچهٔ مالاوی در حدود ۸٫۴۰۰ کیلومتر مکعب است. این دریاچه دارای چندین لایه آب است که با هم در نمی‌آمیزند؛ لایه‌های دریاچه‌های معمولی دیگر، معمولاً سالانه یک‌بار با هم ترکیب می‌شوند؛ اما دریاچه مالاوی این‌گونه نیست. این دریاچه در حدود ۱۰۰۰ گونهٔ مختلف از ماهی‌های سیکلید دارد که تعداد گونه‌هایش در حال افزایش است. رودخانهٔ روهوهو بیشتر آب دریاچهٔ مالاوی را تأمین می‌کند و رودخانهٔ شایر، آب آن را به رودخانهٔ زامبزی تخلیه می‌کند.

5- دریاچه اُ هیگینز یا سن مارتین

دریاچهٔ سن مارتین با ۸۳۶ متر عمق، پنجمین دریاچهٔ عمیق جهان به شمار می‌رود. این دریاچه به طور هم‌زمان در دو کشور شیلی و آرژانتین قرار گرفته است. نام این دریاچه از دو جنبش آزادی‌خواهانهٔ شیلی برگرفته شده‌است. این دریاچه در شیلی با نام لاگو اُ هیگینز و در آرژانتین با نام لاگو سن مارتین شناخته می‌شود. شکل و شمایل دریاچهٔ سن مارتین شبیه به انگشتان باز شدهٔ دست است که به دره‌های کم‌عمق هر دو کشور منتهی می‌شود. «رودخانه مِیِر» بخش اعظم آب این دریاچه را تأمین می‌کند ولی «دریاچه پاسکوآ» آب آن را به اقیانوس آرام تخلیه می‌کند.

4- دریاچه وستوک

دریاچه وستوک در قطب جنوب واقع شده و با ۱۰۰۰ متر عمق، چهارمین دریاچهٔ عمیق جهان به شمار می‌رود. نام این دریاچه، برگرفته از نام ایستگاه تحقیقاتی در نزدیکی آن است. میزان آب شیرین دریاچهٔ وستوک ۵۴۰۰ کیلومتر مکعب است که در فاصلهٔ ۴۹۰ متریِ زیر یخ واقع شده‌است. آب این دریاچه حاوی مقدار زیادی اکسیژن و نیتروژن است؛ دلیل این موضوع، وجود فشار دائمی در تاریکی مطلق است. «ریز اندامگان» در داخل یخ‌های عمیق دریاچهٔ وستوک و «اکستریموفیل‌ها» نیز بر روی آب‌های یخ‌زدهٔ سطح آن دیده شده‌اند که نشان از وجود حیات در این دریاچه دارد.

ریز اندامگان جاندارانی هستند که با چشم غیرمسلح دیده نمی‌شوند و تقریباً در همه جا، از آب‌وهوا گرفته تا خاک، روی پوست بدن، و مخاط بدن انسان و جانوران به میزان فراوان وجود دارند. اکستریموفیل به گروهی از ارگانیسم‌ها یا اندامگانی گفته می‌شود که در محیط‌های خشن فیزیکی یا شیمیایی که عموماً حیات در آن‌ها ناممکن است، زندگی می‌کنند. دریاچهٔ وستوک توسط چندین گروه زیست‌شناس مراقبت می‌شود. آن‌ها معتقدند حفاری‌هایی که در نزدیکی این دریاچه انجام می‌دهند، موجب آلودگی آب‌های اعماق دریاچه نخواهد شد.

3- دریای خزر

دریای خزر با ۱۰۲۵ متر عمق، سومین دریاچهٔ عمیق جهان به شمار می‌رود. این دریاچه توسط کشورهای ایران، روسیه، ترکمنستان، قزاقستان و آذربایجان احاطه شده‌است. دریای خزر دارای ۷۸٫۷۰۰ کیلومتر مکعب آب است. اگرچه این دریاچه هیچ ارتباطی با اقیانوس ندارد اما آب‌های آن به میزان ۱٬۲ درصد شوری دارند. ۸۰٪ از آب دریای خزر، از «رود وُلگا» تأمین می‌شود. ماهی خاویار و نیز انواع ماهی‌های مخصوص تهیهٔ کنسرو در این دریاچه یافت می‌شوند که موجب رونق صنعت ماهیگیری در منطقه شده‌است. ماهی سالمون و فُک نیز در دریای خزر زندگی می‌کنند. در نواحی اطراف دریای خزر و نیز داخل آن، ذخایر نفتی وجود دارد که البته مقداری از آن استخراج شده‌است.

2- دریاچه تانگانیکا

دریاچهٔ تانگانیکا با ۱۴۷۰ متر عمق، دومین دریاچهٔ عمیق جهان است. این دریاچه با قرارگیری در چهار کشور دنیا از جمله تانزانیا، کنگو، بروندی و زامبیا، طویل‌ترین دریاچهٔ جهان نیز محسوب می‌شود. ۱۸٪ از آب‌های شیرین جهان در این دریاچه قرار دارد که برابر با ۱۸٫۹۰۰ کیلومتر مکعب است. تانگانیکا ۶ جزیرهٔ بزرگ و چند جزیرهٔ کوچک درون خود دارد. میزان قلیایی یا همان pH آب‌های این دریاچه ۸٬۴ است که زمینه را برای زندگی ۲۵۰ گونه ماهی سیکلید فراهم می‌کند که ۹۸٪ از آن‌ها نیز، بومیِ این دریاچه هستند. ماهی‌های سیکلید دریاچهٔ تانگانیکا به خوبی خود را با شرایط این دریاچه وفق داده و طی زمان به تکامل رسیده‌اند. البته گونه‌های مختلف ماهی ساردین، ستاره دریایی و انواع اسفنج دریایی نیز در دریاچهٔ تانگانیکا زندگی می‌کنند.

1- دریاچه بایکال

دریاچهٔ بایکال که در فهرست «میراث جهانی یونسکو» نیز به ثبت رسیده، دارای عمقی ۱۶۴۲ متری است. دریاچهٔ بایکال با ۲۵ میلیون سال قدمت، قدیمی‌ترین دریاچهٔ جهان نیز محسوب می‌شود. این دریاچه، حدوداً ۶۱۰ متر عمیق‌تر از دریای خزر است. لازم به ذکر است دریای خزر بزرگ‌ترین و نیز سومین دریاچهٔ عمیق دنیا به شمار می‌رود. دریاچهٔ بایکال ۶۰ گونه ماهی مختلف و یک گونه فُک دریایی دارد. ۲۰٪ از مجموع آب‌های شیرین غیر منجمد جهان در دریاچهٔ بایکال قرار دارد که معادل ۲۳٫۶۰۰ کیلومتر مکعب آب شیرین، تمیز و قابل استفاده است. این میزان، از مجموع آب‌های ۵ دریاچهٔ بزرگ آمریکای شمالی که شامل دریاچه هیوران، دریاچه ایری، دریاچه میشیگان، دریاچه سوپریور، و دریاچه انتاریو است، نیز بیشتر است.