امیر
درگذشت استیو جابز، پایان عصر شاتل‌ها، امکان نقض نظریه نسبیت انیشتین، سونامی ژاپن و فاجعه نیروگاه هسته‌ای فوکوشیما از جمله مهم‌ترین داستانهای علمی و فناوری سال ۲۰۱۱ است.
سال ۲۰۱۱ با داستان‌ها و رویدادهای مختلفی در عرصه علم و فناوری همراه بود. در این راستا، مجله Scientific American به طبقه بندی ۱۰ داستان علمی- فناوری برتر سال ۲۰۱۱ پرداخت.
10- پیروزی ابررایانه واتسون «آی. بی.ام» در برنامه «جئوپاردی»
در ماه فوریه ۲۰۱۱ رایانه واتسون «آی. بی.ام» پس از سه شب مسابقه در برنامه تلویزیونی «جئوپاردی» توانست با شکست دادن دو رقیبش «کن جنینگز» و «برد رو‌تر» برنده یک میلیون دلار جایزه نقدی شود. در این راستا، این ابررایانه در مراسم «جایزه وبی» که به مراسم اسکار اینترنت شهرت دارد، جایزه شخصیت منتخب سال را دریافت کرد. این ابررایانه پس از دریافت جایزه «وبی» سخنرانی پنج کلمه‌ای خود را به این شکل بیان کرد: شخصیت منتخب سال، عجب کنایه‌ای!
9- خورشید در «سولیندرا» غروب می‌کند
در سال ۲۰۱۰ باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا خبر آغاز به کار شرکت «سولیندرا» را اعلام کرد. در سال ۲۰۱۱ که این شرکت پیلهای خورشیدی فیلم نازک استوانه‌ای شکل را توسعه می‌داد به دلیل ورشکستگی بایگانی شد و پایان یک رشد اقتصادی در فناوریهای خورشیدی را نشان داد. به اعتقاد تحلیلگران، سولیندرا نماد شکست دلارهای مالیات دهندگانی است که به ویژه از صنایع حمایت می‌کنند. هرچند می‌توان گفت که یکی از دلایل ورشکستگی این شرکت ارزانی و گستردگی ماژولهای سیلیکونی فتوولتائیکی است که می‌توانند در حدود ۱ دلار بر وات قیمت داشته باشند. این درحالی است که پیلهای فیلم نازک استوانه‌ای شکلی که در «سولیندرا» تولید می‌شدند بیش از ۳ دلار قیمت داشتند.
8- بازگشت ژن‌درمانی
پس از مطالعاتی که در ۱۹۹۹ برپایه ژن‌درمانی انجام و منجر به مرگ یک بیمار ۱۸ ساله شد، این روش درمانی بار دیگر توانست وارد عرصه تحقیقات بالینی شود. در سال ۲۰۱۱ گروهی از دانشمندان آمریکایی ژن‌درمانی شکل وخیمی از هموفیلی B را بر روی ۶ بیمار با موفقیت آزمایش کردند و به نتایج مثبتی دست یافتند. هموفیلی B یک اختلال ژنتیکی انعقاد خون است که به دلیل نقص و یا فقدان «فاکتور IX» یا FIX به وجود می‌آید. در اثر این نقص، میزان ناکافی این پروتئین مانع انعقاد صحیح خون می‌شود و می‌تواند پس از یک عمل جراحی یا جراحت، یک خونریزی طولانی مدت و خطرناک را در بیمار ایجاد کند.
در این تحقیقات ۶ بیمار مورد آزمایش، تزریقی را دریافت کردند که محتوی یک ویروس حامل بود. این ویروس حامل، یک نسخه نرمال از ژن سازنده FIX را مستقیماً از راه وریدی حمل می‌کرد. نتایج این آزمایش نشان داد که سطوح FIX از ۱ درصد قبل از درمان حداکثر به ۱۲ درصد رسید. در بیمار اول که زمان طولانی‌تری از درمان وی می‌گذشت سطوح FIX در مدت بیش از ۱۲ ماه پس از انتقال ژن بر روی ۲ درصد باقی ماند. اما چهار بیمار از شش بیمار درمان را قطع کردند و دیگر دچار خونریزی ناگهانی نشدند درحالی که در دو بیمار دیگر، فاصله زمانی میان دریافت هر تزریق FIX افزایش یافت.
7- درگذشت استیو جابز
در ۵ اکتبر ۲۰۱۱ استیو جابز بنیانگذار اپل پس از سال‌ها تحمل بیماری یکروز پس از رونمایی اپل از «آی-فن ۴S» در سن ۵۶ سالگی در گذشت. استیو جابز درحالی که تنها ۲۰ سال داشت به همراه استیو وزنیاک در سال ۱۹۷۶ شرکت اپل را در گاراژ خانه‌اش تاسیس کرد. وی در سال ۱۹۸۵ به دلیل اختلاف با مدیریت، شرکت اپل را ترک کرد و شرکت دیگری به نام NeXT را بنیان نهاد و در سال ۱۹۸۶ استودیو پیکسار را از جورج لوکاس خریداری کرد. سرانجام در سال ۱۹۹۶، پس از ۱۰ سال دوری از خانه کوپرتینو با فروش شرکت جدیدش به اپل، به شرکت قدیمی خود بازگشت.
بازگشت جابز به اپل به عنوان مدیر عامل این شرکت تحولی بزرگ برای اپل رو به زوال بود. پس از این بازگشت، شرکت اپل روز به روز اوج گرفت و محبوبیت زیادی در میان مصرف کنندگان در سرتاسر جهان به دست آورد تا جاییکه امروز با عرضه محصولاتی چون «آی-پاد»، «آی-فن» و «آی-پاد» به غول سازنده سخت افزارهای اعجاب انگیز در دنیای رایانه تبدیل شده است.
6- پایان برنامه شاتل‌های فضایی ناسا
۸ جولای ۲۰۱۱ شاتل آتلانیس به سوی ایستگاه فضایی بین المللی پرتاب شد و به این ترتیب آخرین ماموریت ۳۰ سال برنامه‌های شاتل‌های فضایی ناسا رقم خورد. ۳۰ سال موفقیت شاتل‌ها از ۱۲ آوریل ۱۹۸۱ آغاز شد و تا سال ۲۰۱۱، ۱۳۵ ماموریت را پشت سر گذاشت. در طول این ۳۰ سال شاتل‌ها شاهد دو حادثه دلخراش بودند که اولی در ۲۸ ژانویه ۱۹۸۶، با انفجار شاتل چلنجر و دومی در اول فوریه ۲۰۰۳ با انفجار شاتل کلمبیا رقم خورد. در این دو حادثه در مجموع ۱۴ فضانورد جان باختند.
5- بوزون هیگز
در ماه‌های جولای و دسامبر ۲۰۱۱ فیزیکدانان دو آزمایشگاه اطلس و CMS در برخورد دهنده بزرگ هادرون (LHC) گزارشاتی را از تلاش برای یافتن بوزون هیگز منتشر کردند. در گزارش ماه جولای این دانشمندان موفق به کشف توده‌ای از کنش‌های ذره‌ای جالب توجه در جرمی مابین ۱۴۰ تا ۱۴۵ گیگاالکترون ولت شدند. نشانه‌های ثبت شده در ردیاب اطلس و CMS از سطح اطمینان ۲.۸ سیگما برخوردار بودند. درجه اطمینان سیگمای ۲.۸ به این معنی است که از هزار احتمال یک احتمال وجود دارد که نتایج به دست آمده با خطاهای آماری ارتباط داشته باشند.
همچنین این دانشمندان در گزارشی که در ماه دسامبر اعلام کردند خبر دادند در اطلاعات به دست آمده از این آزمایش‌ها نشانه‌هایی را مشاهده کرده‌اند که جرمی برابر ۱۲۴-۱۲۵ گیگاالکترون ولت داشتند. «ال. اچ. سی» با هدف یافتن این ذره در سال ۲۰۱۲ به کار خود ادامه خواهد داد.
4- رکورد تغییرات جوی بسیار بالا
طغیان رودخانه‌ها به دلیل بارندگی‌های پایدار. نابودی بیش از یک میلیون جریب زمین به دلیل آتش‌سوزی‌های شدید. کولاک‌های شدید در شمال شرقی. ۱۹۹ توفان تندری تنها در یک روز. این تغییرات جوی نه تنها وحشتناک بودند بلکه هزینه‌های بسیاری نیز در بر داشتند. اگرچه تعداد حوادث جوی شدید در مدت چند سال اخیر در تمام دنیا افزایش داشته‌اند اما در سال ۲۰۱۱ در آمریکا رکورد خسارات مرتبط با اتفاقات جوی با رقم ۱۲ فاجعه و وارد آمدن ۱ میلیارد دلار هزینه برای هر فاجعه به ثبت رسید.
3- نوترینوهای سریع‌تر از نور
در ماه سپتامبر فیزیکدانان سرن در سوئیس و لابراتوار «گرن ساسو» در ایتالیا از نتیجه شگفت انگیزی خبر دادند که با به چالش کشیدن تئوری نسبیت عمومی اینشتین نشان می‌داد ذرات نوترینو با سرعتی معادل ۶۰ نانوثانیه بیشتر از سرعت نور یک فاصله ۷۳۰ کیلومتری را پیموده‌اند. ۱۷ نوامبر دانشمندان آزمایش اپرا نتایج جدیدی را از آزمایشات خود منتشر کردند و بار دیگر به همان نتایج قبلی رسیدند. این آزمایشات قرار است در سال ۲۰۱۲ دنبال شوند. درصورتیکه سرعت نوترینو‌ها تائید شود نظریه نسبیت خاص اینشتین را می‌تواند با چالشی جدی مواجه کند.
2- فناوری در بیداری اسلامی
بیداری اسلامی از دسامبر ۲۰۱۰ آغاز شد که در ژانویه ۲۰۱۱ منجر به سرنگونی بن علی در تونس و در فوریه ۲۰۱۱ موجب سقوط رژیم مبارک شد و پس از چند ماه جنگ داخلی در آگوست ۲۰۱۱ با مرگ قذافی به کار خود ادامه داد. گروهی از دانشمندان دانشگاه واشنگتن با بررسی نقش فناوری در بیداری اسلامی نشان دادند که در طول این اعتراضات به ویژه مبارزان تونسی و مصری به منظور انتقال سریع اخبار از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کردند.
1- سونامی ژاپن و بحران هسته‌ای
۱۱ مارس ۲۰۱۱ یک زلزله و سونامی فاجعه بار در ژاپن رخ داد که در اثر این حادثه طبیعی در حدود ۱۶ هزار نفر جان باختند. در پی این حادثه، راکتورهای نیروگاه هسته‌ای فوکوشیما دایچی آسیب دیدند و در نتیجه مواد رادیواکتیو منطقه را آلوده کرد. به این ترتیب یکی از بحرانی‌ترین فجایع هسته‌ای سال‌های اخیر را رقم زد. به همین علت این رویداد در طبقه بندی ۱۰ داستان علمی- فناوری برتر سال ۲۰۱۱ از دید مجله Scientific American رتبه اول را به دست آورد.
آخرین دیدگاه‌ها