۵ تا از شگفت‌انگیزترین و باورنکردنی‌ترین موجودات زیست‌تاب جهان!

زیست‌تاب به تولید و تابش نور توسط یک ارگانیسم زنده گفته می‌شود و بیشتر در مهره‌داران و بی‌مهرگان دریایی، و برخی قارچ‌ها، میکروارگانیسم‌ها و بی‌مهرگان خشکی مشاهده می‌گردد. در این پست با شگفت‌انگیزترین موجودات زیست‌تاب آشنا خواهیم شد.

5- ماهی دراگون آب‌های عمیق (The Deep Sea Dragonfish)

ماهی دراگون به گروهی از ماهیان آب‌های عمیق با نام Stomiidea متعلق است و جنس نر و ماده آن با هم تفاوت چشم‌گیری دارند. ماده‌ها تا بیش از ۳۰ سانتی‌متر رشد می‌کنند و در مقایسه با نرها بسیار تهاجمی‌تر هستند، حال آن که اندازه نرها یک دهم ماده‌ها است. همچنین، نرها بی‌دندان بوده و فاقد دل و روده فعال هستند.

ماده‌های برخی از این گونه‌ها دارای زائده درخشان آونگ مانندی هستند که از چانه آن‌ها آویزان است و برای فریب طعمه به کار می‌رود. علاوه بر این زائده آونگی، ماهی دراگون دارای اندام‌های نوردهنده به نام نورآور (photophore) در کل بدن و باله‌ها نیز هست.

4- ماهی مرکب شب تاب (Firefly Squid)

ماهی مرکب شب تاب، که به ماهی مرکب درخشان Enope (Sparkling Enope Squid) نیز شهرت دارد، تا حدود ۷٫۵ سانتی‌متر رشد می‌کند. مانند بسیاری از انواع دیگر ماهی مرکب، بدن ماهی مرکب شب تاب با سلول‌های رنگدانه (رنگ یاخته‌ها chromatophores) پوشیده شده‌است که باعث می‌شود این موجود بتواند بر روی رنگ خود کاملاً کنترل داشته باشد. البته بر خلاف دیگر ماهی‌های مرکب، بدن ماهی مرکب شب تاب پوشیده از photophore (نورآور) نیز هست که موجب تولید نور می‌شود.

نوک شاخک این ماهی‌ها از دیگر نقاط بدنشان روشن‌تر است، اما نکته جالب اینجاست که آن‌ها می‌توانند نورآورهای سایر اعضای بدنشان را با نوری که از بالا می‌آید هماهنگ کنند تا از دید شکارچیان زیرین پنهان بمانند. ماهی مرکب شب تاب (تا جایی که می دانیم) تنها ماهی مرکبی است که دارای دید رنگی می‌باشد.

3- کرم‌های شب تاب (Fire Flies)

کرم شب تاب از بهترین نمونه‌های زیست‌تاب ها است، و حدود ۲۰۰۰ گونه مختلف از سوسک‌های پرنده این نام را به خود اختصاص داده‌اند.

کرم‌های شب تاب در مناطق آب‌وهوایی معتدل و گرمسیری جهان یافت می‌شوند و با توجه به جمعیت و ویژگی‌های جغرافیایی گوناگون، زیست‌تابی آن‌ها نیز می‌تواند در بین گونه‌های آن‌ها متفاوت باشد. تولید نور توسط کرم‌های شب تاب نتیجه یک واکنش شیمیایی است که در عضو ویژه‌ای که معمولاً در قسمت تحتانی شکم حشره واقع شده‌است انجام می‌گیرد. طی این فرایند، ماده‌ای به نام لوسی فرین با اکسیژن ترکیب شده و تولید نور می‌کند. البته ماده دیگری هم با نام لوسی‌فراز در فرایند تولید نور به عنوان کاتالیزور عمل می‌کند.

2- قارچ‌ها (Mushrooms)

در جهان ۶۰ نوع قارچ درخشان مختلف وجود دارد، که بیشتر آن‌ها تنها کورسویی تولید می‌کنند، اما برخی نیز هستند که نور مشخص‌تری دارند. چندین نظریه درباره دلیل اصلی تابش این گونه‌ها وجود دارد که هنوز در دست بررسی هستند. برخی بر این باورند که دلیل آن نوعی هشدار درباره سمی بودن است اما برخی دیگر می گویند نور آن‌ها یا تمهیدی است برای جذب حیواناتی که می‌توانند هاگ‌های باروری آن‌ها را گسترش دهند و یا نوعی نور امنیتی است برای حیواناتی که ممکن است آن‌ها را بخورند و به نوبه خود درخششی پیدا کنند که باعث شود نتوانند از چشم شکارچیان خود پنهان بمانند.

1- ماهی مرکب جهنمی (Vampirotoothus)

ماهی مرکب جهنمی (Vampiroteuthus Infernus) از زمان دایناسورها، یعنی ۳۰۰ میلیون سال پیش، بدون هیچ‌گونه دگرگونی ساکن کره زمین بوده است.

نام این موجود به معنای «ماهی مرکب خون‌آشام» است، هرچند او بیشتر به خانواده اختاپوس‌ها تعلق دارد.

تفاوت ماهی مرکب جهنمی با اختاپوس‌ها و سایر ماهی‌های مرکب این است که او دارای تیره پشت (ستون فقرات) است که از داخل جسم شنل مانند او می‌گذرد و به دهانش می‌رسد. او از زیست‌تابی به عنوان یک مکانیزم دفاعی برای گیج کردن مهاجمان احتمالی استفاده می‌کند. هنگام احساس خطر، ماهی مرکب جهنمی، به جای پرتاب ماده مرکب مانند، مخاط چسبناکی به شکل گوی‌های آبی درخشان از خود ترشح می‌کند.