۱۰ تا از شگفت‌انگیزترین جنگ‌افزارهای حیوانات!

آیا می‌دانستید که انسان، خطرناک‌ترین موجود روی کره‌ی زمین است؟ ما انسان‌ها با کوله باری از سلاح‌ها و ابزارهای پیشرفته، این قدرت را یافته‌ایم که در برابر بسیاری از خطر‌ها، از خود دفاع کنیم.

اما شاید برایتان جالب باشد که بدانید اکثر حیوانات، بی‌آنکه به طور مستقیم نیش بزنند یا گاز بگیرند، می‌توانند از خود دفاع کنند. از سوسکی که به سمت دشمن خود اسیدِ داغ شلیک می‌کند تا نوعی ماهی با مهارت‌های تیراندازی بالا که باعث می‌شود تفنگ در نظرمان در حد ابزاری عادی تنزل کند؛ اکثر حیوانات به طور طبیعی به جنگ افزارهایی جالب توجه – و تا حدی عجیب – مسلح هستند. مکانیزم دفاعی این موجودات تنها به هدف گیری و شلیک کردن ختم نمی‌شود، بلکه آنان، اغلب از تمام بدنشان برای پاسداری از قلمرو یا خانواده‌ی خود، بهره می‌گیرند. جامه‌های رزمتان را برگیرید! می‌خواهیم درباره‌ی جنگ افزارهای حیوانات سخن بگوییم.

10- نهنگ گوژپشت

وقتی یکی از بزرگ‌ترین پستانداران دریا می‌خواهد دلی از عزا درآورد، یک یا دو ماهی برایش کافی نیست. نهنگ گوژپشت، اغلب چند تا از دوستان گوژپشتش را فرا می‌خواند تا با همکاری یکدیگر، روشی زیرکانه را برای فراهم کردن یک خروار ماهی به کار بندند. این نهنگ‌ها، نخست یک گروه ماهی را احاطه می‌کنند، و سپس با بیرون دادن جریان هوا، ماهیان را در نوعی تور حبابی گیر می‌اندازند. این تور به گونه‌ی شگفت آوری محکم است و می‌تواند مثل یک تور واقعی، ماهی‌ها را به دام بیندازد. وقتی ماهی‌ها به تور افتادند، نهنگ‌های گوژپشت به نوبت به ته تور شیرجه می‌روند و سپس با دهان کاملاً باز از وسط آن می‌گذرند و با هر حرکت خود، یک وعده‌ی غذایی حسابی نوش جان می‌کنند. گوژپشت‌ها آن قدر این روند را تکرار می‌کنند تا اشتهای نهنگینشان فرو بنشیند. بوفه آزاد ما آدم‌ها در کنار رستوران نهنگ‌ها، جلوه‌اش را به کلی از دست می‌دهد.

9- عنکبوت تُف انداز

مرد عنکبوتی از قدرت خود در پرتاب تار عنکبوت، برای پریدن و تاب خوردن میان ساختمان‌ها استفاده می‌کرد. این توانایی‌های خارق العاده، به طور طبیعی در عنکبوت تف انداز وجود دارند. در نگاه اول، این جنبنده‌ی کند هشت پا، با آن چشم‌های ضعیفش، چندان خطرناک به نظر نمی‌رسد. اما هیچ وقت گول ظاهر را نخورید، زیرا این عنکبوت، صاحب چیزی است که سایر بندپایان از داشتن آن محروم‌اند: توانایی تف کردن ماده‌ای چسبناک بر روی شکار. عکبوت تف کن، دو شکم دارد، در یکی از شکم‌هایش ماده ابریشمین برای تار بافتن را نگه می‌دارد و در دیگری تف چسبناک. هنگامی که این شکارچی، لقمه‌ی چرب و نرمش را می‌بیند، تف خود را مثل برق با سرعتی برابر یک ششصدم ثانیه، بر روی شکارش می‌اندازد. قربانی بیچاره به وسیله‌ی این تف بر جای می‌ماند تا این عنکبوت سر برسد و نیش کشنده‌ی خود را در تنش فرو کند.

8- کژدم شلاقی

کژدم شلاقی، که به خاطر دمِ باریک و شلاق مانندش به این نام شهرت یافته است، تنها به اندازه‌ی ۱۸ سانتی‌متر رشد می‌کند و به اندازه‌ی کژدم‌های معمولی خطرناک نیست. در واقع، این کژدم اصلاًً زهرآلود نیست و با دمش نیش نمی‌زند. اما کژدم شلاقی، قابلیتی دارد که انواع دیگر کژدم از آن بی‌بهره‌اند: اسید. اگر کژدم شلاقی احساس خطر کند، دمش را مانند شلاق به اطراف تکان می‌دهد و از غدد مقعدی خود، مایعی سوزنده به بیرون پرتاب می‌کند. این مایع، اگرچه زهرآلود نیست، اما به قدری سوزش آور است که باعث شود جانوران شکارچی، پس بکشند – یا دست کم اندکی درنگ کنند – و به این ترتیب کژدم شلاقی فرصتی می‌یابد تا خود را از معرکه به در برد.

7- مورچه‌ی مالزیایی

بیشتر مردم با مورچه‌ی آتشین و نیش دردناکش آشنا هستند، اما این حشره‌ی قرمز رنگ، در مقایسه با پسرعمویش، مورچه‌ی مالزیایی، جایزه‌ی سر به راهی را از آن خود می‌کند. مورچه‌ی مالزیایی، که به مورچه‌ی انفجاری نیز شهرت دارد، کار خود را به عنوان سرباز، به نحو احسن انجام می‌دهد. اندازه‌ی این مورچه، همانند مورچه‌های معمولی است، اما وظیفه‌ی محافظت و پاسداری از سایر اعضای گروه مورچگان را به دوش می‌کشد. به عنوان مورچه‌ی سرباز، در درون بدن او، از سر تا قسمت عقبی جسم، کیسه‌هایی زهرآلود وجود دارد. وقتی سر و کله‌ی یک موجود شکارچی پیدا می‌شود، این مورچه عضلاتش را منقبض می‌کند تا زهر در یک نقطه جمع گردد. سپس، مثل یک زودپز منفجر شده، سم را بر روی موجود مزاحم می‌پاشد. شکارچی بی‌نوا ممکن است از زهر کشته شود، یا اگر بزرگ باشد و جان سالم به در ببرد، دیگر تا مدت‌ها خیال نزدیک شدن به مورچه‌ی دیگری در آن اطراف را به سر راه نمی‌دهد. البته مورچه‌ی مالزیایی هم می‌میرد. او جان و اعضای بدنش را برای هدفی بزرگ‌تر که‌‌ همان حفظ جامعه‌ی مورچگان است، فدا می‌کند.

6- راسو

این پستانداران سیاه و سفید، عنوان بدبو‌ترین جانور جهان را از آن خود کرده‌اند، که البته شاید بخشی از این شهرت، به خاطر حضور فعالشان در انیمیشن‌های کودکانه باشد. اما تصویری که در تلویزیون از آن‌ها دیده‌ایم، همچون بسیاری از چیزهای دیگری که از این جعبه‌ی جادویی پخش می‌شود، تصویر کاملاً درستی نیست. به گزاش انجمن مهر ایالات متحده، این موجودات، بر خلاف سوء تفاهماتی که درباره‌شان وجود دارد، در حالت عادی بدبو نیستند و تنها زمانی که احساس خطر کنند، بمب بدبویشان را‌‌ رها می‌سازند و حتی در آن شرایط هم، سعی می‌کنند با علامت‌های هشداردهنده – مثل هیس هیس کردن، پا به زمین کوبیدن یا بلند کردن دم، مهاجم را از نیت خود آگاه کنند و فقط در صورت ضرورت مایع بدبویشان را آزاد می‌کنند. راسو می‌تواند افشانه‌ی آزاردهنده‌اش را تا فاصله‌ی سه متری پرتاب کند، اما بعد از پنج یا شش بار استفاده از این مایع، ذخیره‌اش تمام می‌شود و باید دوباره جای آن را در بدنش پر کند، که این دوباره سازی، حدود ده روز به طول می‌انجامد. این افشانه اگرچه کشنده نیست اما به قدری بدبو و متعفن است که باعث می‌شود هر حیوان مهاجمی، فرار را بر قرار ترجیح دهد. این بو تا چندین روز باقی می‌ماند و موجود نگون بختی که هدف این اسپری قرار بگیرد، تا مدت‌ها عذاب خواهد کشید.

5- ماهی کماندار

ماهی کماندار، تیر انداز درجه یک رودخانه‌ها است و یک جریان فواره‌ای آب، سلاح او محسوب می‌شود. با یک هدفگیری درست، این ماهی می‌تواند تنها با پاشیدن آب از دهان، از عهده‌ی هر حشره‌ای که در فاصله‌ی چند فوتی‌اش باشد، بربیاید. ماهی کماندار، که بیشتر در آسیا یافت می‌شود، طولی به اندازه‌ی تنها ۱۵ سانتی‌متر دارد و سر و بدنش تخت و نازک هستند. دهان این ماهی به سمت بالا شیب دارد و هنگام پرش برای گرفتن حشرات خارج از آب، حسابی به کارش می‌آید. ماهی کماندار، معمولا نزدیک به سطح آب شنا می‌کند و هنگامی که متوجه حضور شکار در نزدیکی خود می‌شود، چشمانش را همچون یک رادار، تنظیم می‌کند تا حشره در تیررسش قرار گیرد. سپس، یک جریان جهشی آب، به سرعت، از دهان او به سمت قربانی شلیک می‌شود. این جریان قوی آب می‌تواند تا ۱.۵ متر دور‌تر رود. ماهی کماندار، تقریباً همیشه با یک بار شلیک، به هدف می‌زند، و ملخ‌ها، عنکبوت‌ها و سایر حشرات را در جا می‌کشد. اگر حشره‌ای به اندازه‌ی کافی نزدیک باشد، ماهی کماندار از تیراندازی صرف نظر می‌کند و تنها از آب بیرون پریده، با دهان خود حشره را می‌گیرد.

4- مارمولک شاخدار

مارمولک شاخدار به قدری مجهز به تدابیر دفاعی است که می‌توان او را وزیر دفاع سایر گونه‌های حیوانات نامید. پوست بدن این مارمولک، همچون آفتاب پرست، می‌تواند به رنگ محیطی که در آن ساکن است، یعنی صحرا، دربیاید. این خزندگان به لطف رنگ بندی پشت بدن و خار‌هایشان، حتی می‌توانند بر روی صخره‌ها نیز استتار کنند. اگر استتار هم کارگر نیفتاد، روش دفاعی بعدی مارمولک شاخدار این است که بدن خود را باد می‌کند تا بزرگ‌تر به نظر برسد و اشتهای شکارچی احتمالی را کور کند. اگر این روش هم دشمن را از پیش روی بازنداشت، مارمولک شاخدار، تیر خلاص را می‌زند – او از چشمانش خون به بیرون می‌پاشد. مارمولک شاخدار برای انجام این کار، جریان خون را در سایر نقاط بدن محدود کرده، فشار خون را در سرش افزایش می‌دهد و باعث پارگی رگ‌های پلک چشمانش می‌شود. او می‌تواند فوران خون را تا فاصله‌ی ۱.۵ متری خود، به هدف بزند. اگرچه این خون، سمی نیست، اما به نظر می‌رسد حیوان مهاجم را گیج می‌کند و مزه‌ی خیلی بدی هم دارد.

3- سوسک بمباران کننده

از آنجایی که سوسک‌ها نمی‌توانند مثل سایر حشرات، در یک چشم به هم زدن پرواز کنند، به ابزارهای دیگری نیاز دارند تا در برابر دشمنان از خود دفاع کنند. سوسک بمباران کننده، با مکانیزم‌های دفاعی خوبی مجهز شده است. مثلاً یک بدن زرهی که او را در برابر عوامل محیطی، مصون نگه می‌دارد. اما کارساز‌ترین سلاح این سوسک در برابر شکارچیان، مایع بسیار داغی است که از شکمش به بیرون فوران می‌کند. در درون شکم این سوسک، دو مخزن پر از مواد شیمیایی وجود دارد که اگر این دو با هم ترکیب شوند، اسیدی تولید می‌کنند که دمای آن به ۲۱۲ درجه‌ی فار‌‌نهایت می‌رسد (۱۰۰ درجه سلسیوس). سپس، این اسید، به صورت انفجاری، از دیواره‌ی شکمی سوسک به بیرون پاشیده می‌شود. اگر این افشانه برای ترساندن یک حیوان کافی نباشد، سوسک بمباران کننده،‌‌ همان طور که شکارچیِ خود را به حمام اسید مهمان می‌کند، از خود صدایی مشابه صدای تیراندازی خارج می‌سازد.

2- مارماهی دهان گرد

مارماهی دهان گرد، که در اکثر اقیانوس‌های جهان یافت می‌شود، برای دور کردن شکارچیان احتمالی‌اش، یک کثیف کاری حسابی راه می‌اندازد. وقتی این ماهی، وحشت زده می‌شود، یا احساس خطر می‌کند، ماده‌ای چسبناک و غلیظ تولید کرده، از آن به عنوان یک روکش محافظ استفاده می‌کند. بعد از رفع شدن خطر، مارماهی خود را گره می‌زند و سپس با پیچ و تاب دادن به بدنش، این گره را می‌گشاید و به این ترتیب، از شر ماده‌ی چسبناک خلاص می‌شود. اگر مارماهی، این کار را انجام ندهد، در ماده‌ی کثیف و چسبناک خودش خفه خواهد شد. به گفته‌ی داگلاس فاج، زیست‌شناس دریایی، این جانوران فقط تا ۴۰ سانتی‌متر رشد می‌کنند و عرضی برابر انگشت شست دارند، اما قادرند در عرض یک ثانیه، حدود یک لیتر ماده‌ی چسبناک تولید کنند. اگر یک ماهی شکارچی بخواهد به این موجود چسبناک، ناخنکی بزند، خیلی زود پشیمان خواهد شد، چرا که مارماهی دهان گرد، به محض گاز گرفته شدن، ماده‌ی چسبناک خود را آزاد می‌کند. سپس، دستگاه تنفسی ماهی مهاجم پر از ماده‌ی لزج می‌شود و دیری نمی‌پاید که ماهی نگون بخت، در اثر خفگی، جان می‌سپارد.

1- مارماهی الکتریکی

در حالت عادی، آب و ولتاژ بالا، با هم نمی‌خوانند. اما برای یکی از جانوران زیر دریا، ترکیب این دو، بسیار مفید و مؤثر است. شاید مارماهی‌های الکتریکی، نام و ویژگی‌هایی مشابه مارماهی‌های معمولی را داشته باشند، اما با گربه ماهیان، خویشاوندی نزدیک تری دارند. مارماهیان الکتریکی، در سراسر آمریکای جنوبی، درون آبگیر‌ها و رودخانه‌هایی که کف آن‌ها گل آلود است، یافت می‌شوند و می‌توانند تا ۲.۵ متر رشد کنند. رنگ این موجودات، اغلب سبز تیره یا خاکستری است که به آن‌ها کمک می‌کند در محیط طبیعیشان استتار نمایند. اما اصلیترین خصیصه‌ی آن‌ها به راستی تکان دهنده است. اعضای بدن این مارماهیان، دارای سلول‌های خاصی به نام «الکتروسیت» است که آن‌ها را عملاً به باتری تبدیل می‌کند. این مارماهی‌ها از اندام‌های الکتریکی خود برای حس کردن اجسام خارجی و ماهیان کوچک‌تر که غذای خوشمزه‌ای برایشان محسوب می‌شوند، استفاده می‌کنند. این حیوانات حیرت انگیز، برای تغذیه، شوک‌های ضعیفی به ماهی‌ها وارد کرده، آن‌ها را فلج می‌کنند، و سپس، شکار خود را، که هنوز زنده است، اما قادر به حرکت نیست، مثل اسپاگتی به داخل دهان می‌کِشند. آن‌ها هنگام احساس خطر، نیروی برقی برابر ۶۰۰ ولت به سمت مهاجم آزاد می‌کنند و اغلب اوقات دشمن خود را می‌کشند. در نظر داشته باشید که در یک پریز معمولی در ایالات متحده تنها ۱۰۰ ولت برق جریان دارد. واضح است که مارماهی الکتریکی، همچون بقیه‌ی موجودات این لیست، از قدرت فوق العاده‌ای برخوردار است.