۱۰ گنجینه تاریخی ارزشمند در ترکیه!

ترکیه به آشپزی بی‌نظیر، مهمان‌نوازی گرم و صمیمانه و صنعت گردشگری پر‌رونق خود شهرت دارد. جغرافیای منحصربه‌فرد کشور ترکیه نیز آن را به پلی میان دو قاره تبدیل کرده است. این کشور زیبا مجموعه‌ای بی‌نظیر از بناهای تاریخی را گرد هم آورده است. از میان این مجموعه‌های تاریخی می‌توان دو مورد از عجایب هفتگانه‌ی دنیای قدیم و ۱۵ نمونه از آثار میراث جهانی یونسکو را نام برد. در این مقاله با ۱۰ نمونه از این گنجینه‌های ارزشمند تاریخی کشور ترکیه آشنا می‌شویم. با عجیب‌ترین همراه باشید.

10- شهر تاریخی تروآ (Troy)

احتمالا شما هم یا از طرفداران حماسه‌های هومری هستید یا از دیدن فیلم Troy محصول سال ۲۰۰۴، لذت برده‌اید. تروآ سال‌ها است که منبع الهامی برای خلق آثار ادبی و هنری به شمار می‌رود. با این حال عده‌ کمی از مردم می‌دانند که این مکان تاریخی، اکنون بالای تپه‌ی Hisarlık در شمال غربی ترکیه واقع شده است. حفاری این منطقه به Heinrich Schliemann آلمانی نسبت داده می‌شود که در دهه‌ ۱۸۷۰ میلادی شروع به کار در این منطقه کرد. این شهر باستانی که بیش از ۴۰۰۰ سال تاریخ را به چشم دیده و نقطه‌ اتصالی بین تمدن شرق و غرب به شمار می‌رود، در سال ۱۹۹۸ وارد فهرست میراث جهانی یونسکو شد.

9- شهر باستانی افسوس (Ephesus)

این شهر تاریخی در نزدیکی شهر سلجوق (Selçuk)، استان ازمیر (Izmir) در غرب ترکیه قرار دارد. این مکان که از ده قرن پیش از میلاد مسیح، محل زندگی انسان‌ها بوده است، نمونه‌ کاملی از فرهنگ یونانی، رومی و مسیحی است. معبد آرتمیس که به دوران یونان باستان تعلق دارد، یکی از عجایب هفتگانه‌ دنیای قدیم است. کتابخانه‌ سلسوس که به رومیان تعلق دارد، به عنوان آرامگاهی برای سناتور سلسوس طراحی شده بود. خانه‌ مریم مقدس نیز بنای تاریخی دیگری است که در همین محدوده قرار دارد و از قرن پانزدهم محل زیارت مسیحیان و غیر مسیحیان بوده است. این منطقه که ترکیبی از سنت‌های گوناگون را در خود جای داده است، در سال ۲۰۱۵ به فهرست میراث جهانی یونسکو راه پیدا کرد.

8- مجموعه‌ی تاریخی خاتوشا (Hattusha)

بقایای شهر خاتوشا، پایتخت امپراطوری هیتی، در نزدیکی بغاز‌قلعه (Boğazkale) در مرکز ترکیه واقع است. این تمدن عصر برنز، از هزاره‌ ششم قبل از میلاد، آغاز و در هزاره‌ دوم قبل از میلاد، تقریبا به فراموشی سپرده شد. این امپراطوری قدرتمند، تاثیرات قابل‌توجهی بر پیشرفت تمدن‌های مجاور خود داشت. بقایای شهر خاتوشا، شامل دیوارهای نفوذناپذیر، تونل‌های زیرزمینی، معابد، قصرها و یکی از پیشرفته‌ترین کتابخانه‌های دنیای قدیم، همگی نشان از نبوغ و ابتکار این امپراطوری است. این منطقه در سال ۱۸۳۴ کشف و درسال ۱۹۰۶ حفاری شد. خاتوشا در سال ۱۹۸۶ سایت میراث جهانی یونسکو نامیده شد.

7- کوه نمرود (Mount Nemrut)

یکی از چشم‌گیر‌ترین بقایای پادشاهی کوماژن (Commagene) بر فراز قله‌ی کوه نمرود، نزدیک به آدیامان (Adıyaman) در جنوب شرقی ترکیه واقع شده است. این آرامگاه به دستور پادشاه آنتیوخوس اول (Antiochus) به عنوان بنایی برای خاکسپاری وی در سال ۶۳ قبل از میلاد ساخته شده و در سال ۱۹۸۷ وارد فهرست میراث جهانی یونسکو شده است. شگفت‌انگیزترین بخش این مجموعه، تندیس‌هایی هستند که با ۹ متر ارتفاع، در اطراف مقبره ساخته شده‌اند. این مجسمه‌ها ترکیبی از اساطیر یونانی، ایرانی و ارمنی هستند. متاسفانه این مجسمه‌ها در گذشته به دست عده‌ای تخریب شده‌اند و اکنون تنها سرهای آنها باقی مانده است. با این وجود هنوز هم منظره‌ی این مجسمه‌ها، چشم‌گیر و زیبا است و به لحاظ تاریخی از اهمیت زیادی برخوردار است.

6- چاتال‌هویوک (Çatalhöyük)

کشف منطقه‌ چاتال‌هویوک در دهه‌ ۱۹۵۰ میلادی، نقطه‌ی عطفی در باستان‌شناسی ترکیه بود. عملیات حفاری با تلاش‌های James Mellaart باستان‌شناس بریتانیایی، در دهه‌ ۱۹۶۰ آغاز شد و با قدرت ادامه پیدا کرد. سپس این مکان به عنوان بزرگ‌ترین اثر دوره‌ نوسنگی شناخته شد. چاتال‌هویوک از هزاره‌ی ششم تا هشتم قبل از میلاد، محل اقامت نزدیک به ۵ تا ۷ هزار نفر بوده که فقط دارای خانه‌های شخصی بوده و ساختمان عمومی نداشته است. گرچه هیچ‌گونه بنای مذهبی در این مکان، شناسایی نشده است اما شواهد باستان‌شناسی نشان می‌دهد که آنها سمبل‌های مقدس متعددی داشته‌اند؛ از جمله "زن نشسته" که در موزه‌ی تمدن‌های آناتولی نگه‌داری می‌شود. این مکان در سال ۲۰۱۲ وارد فهرست جهانی یونسکو شده است.

5- شهر بورسا (Bursa)

اگر از دیگران درباره‌ی مرکز امپراتوری عثمانی بپرسید، بیشتر آنها نام استانبول را ذکر می‌کنند. اما در واقع شهر بورسا اولین پایتخت این امپراتوری بوده و بعد‌ها به خانه معنوی و آبا‌و‌اجدادی‌اش تبدیل شده است.

اولین پادشاه عثمانی یعنی اورخان غازی (Orhan Gazi) در این مکان دفن شده است. این شهر یکی از اولین نمونه‌های توسعه‌ زندگی پیشرفته‌ شهری است. علاوه بر تاریخ و فرهنگ غنی، دو شخصیت اصلی خیمه‌شب‌بازی کاراگوز یعنی کاراگوز و حاجی‌واد در بورسا زندگی می‌کردند. این شهر و روستای نزدیک آن یعنی Cumalıkızık، از سال ۲۰۱۴ وارد فهرست میراث جهانی یونسکو شده‌اند.

4- کاپادوکیه (Cappadocia)

این سرزمین باستانی پهناور در نزدیکی شهر Nevşehir، در مرکز ترکیه واقع است جایی که سازه‌های آتشفشانی طبیعی که fairy chimneys نیز نامیده می‌شوند، با بیشتر از ۴۰ متر ارتفاع، منظره‌ی شگفت‌انگیزی را به وجود ‌می‌آورند. همچنین شبکه‌ای از غارها، تونل‌ها و مجموعه‌های زیرزمینی نیز در این منطقه وجود دارند که به دست انسان و در صخره‌های چکش‌خوار، حفر شده‌اند. از قرن چهارم میلادی به بعد، اینجا پناهگاهی برای مسیحیانی بوده که از ترس آزار و اذیت، از رم فرار می‌کردند. به همین دلیل، این منطقه مجموعه‌ای از آثار هنری دوره‌ی بیزانس و اوایل مسیحیت را در خود جای داده‌است. این ناحیه در سال ۱۹۸۵ به فهرست میراث جهانی یونسکو راه پیدا کرده‌است. فرقی نمی‌کند که برای بازدید از این منطقه کدام روش را انتخاب کنید. قدم زدن، بازدید از بالا و از طریق بالون یا عبور از گذرگاه‌های زیرزمینی؛ تحت هیچ شرایطی دیدن این منطقه‌ی تاریخی را نباید از دست بدهید.

3- کلیسای سنت نیکولاس، دمره (Demre)

سنت نیکولاس که یکی از اسقف‌های تاثیرگذار Myra (دمره امروزی در جنوب غربی ترکیه) در قرن چهارم بود، در نزدیکی Patara به دنیا آمد. پس از مرگش کلیسایی به نام وی در این مکان ساخته شد. سنت نیکولاس در واقع معادل تاریخی سانتا کلاوز امروزی است. این منطقه‌ی تاریخی به عنوان مهم‌ترین سازه‌ی بیزانسی در آناتولی به شمار می‌رفت و از قرن پنجم تا دوازدهم میلادی مکانی برای عبادت و زیارت بود. این کلیسا بعد‌ها بر اثر سیل، زیر گل‌و‌لای مدفون شد و سپس بخش‌هایی از آن توسط تزار روسیه، نیکولای اول در ۱۸۶۲ بازیابی و از سال ۱۹۸۸ رسما حفاری شد.

2- تپه‌ی گوبکلی (Göbekli)

این مکان شگفت‌انگیز در نزدیکی شانلی‌اورفه (Şanlıurfa) امروزی در جنوب شرقی ترکیه قرار دارد. کشف این مکان، تمامی تصورات ما درباره‌ی دوران ما‌قبل تاریخ را به‌هم‌ ریخته‌است. Klaus Schmidt، باستان‌شناس آلمانی، این مکان را در سال ۱۹۹۴ کشف کرد و عملیات حفاری به رهبری او آغاز شد. این حفاری‌ها به کشف معابدی منجر شد که قدمتشان به هزاره‌ی دهم قبل از میلاد مسیح باز می‌گردد یعنی بیشتر از قدمت استون‌هنج (Stonehenge) در هزاره‌ی ششم و اهرام جیزه (Pyramids of Giza) در هزاره‌ی هفتم پیش از میلاد. تپه‌ی گوبکلی نمونه‌ای از قدیمی‌ترین معماری‌ها در جهان است. وجود ستون‌های تراشیده‌شده‌ی آهکی بدون هیچ شواهدی از زندگی خانوادگی در این منطقه، باستان‌شناسان را متحیر کرده‌است. متخصصان حدس می‌زنند که شاید این مکان، محلی برای تجمع افراد برای عبادت بوده‌است.

1- ایاصوفیه

این مکان در ابتدا کلیسایی بود که در زمان امپراتوری بیزانس در سال ۵۳۲ و به دستور کنستانتین اول ساخته شد. معماری منحصربه‌فرد این بنا که ساخت آن تنها ۵ سال طول کشید، موجب شده است که به عنوان نمادی از تنوع فرهنگی ترکیه در دوره‌های زمانی گوناگون، بدرخشد. ایاصوفیه در ابتدا کلیسای ارتدوکس بود و در زمان جنگ صلیبی چهارم به کلیسای جامع کاتولیک رومی تبدیل شد. پس از فتح استانبول در سال ۱۴۵۳ این کلیسا به مسجد تبدیل شد. هر کدام از این فرهنگ‌ها این مکان را به عنوان رفیع‌ترین جایگاه هنر و معنویت در نظر می‌گرفتند از این رو این بنای باشکوه، آثاری ارزشمند از تاریخی ۱۵۰۰ ساله را در خود جای داده‌است. این مکان از سال ۱۹۳۵ به عنوان موزه شناخته می‌شود و در سال ۱۹۸۵ وارد فهرست میراث جهانی یونسکو شده‌است.