۱۰ تا از میکروب هایی که در بدن ما زندگی می‌کنند!

شاید درک این مساله برایتان کمی دشوار باشد اما هر یک از ما یک اکوسیستم متحرک هستیم. ۹۰ درصد از سلول‌های بدن ما مال خودمان نیست بلکه از آن میکروب‌هاست.

جرب دمودکس هشت پا و ریزه میزه درون فولیکول‌های مژه شماست و بدون کوچک‌ترین جلب توجهی روی سلول‌های شما زندگی می‌کند. مخمرهای میکروسکوپی، روی زبان، دندان، پوست و درون روده شما زندگی می‌کنند. ویروس‌های نهفته‌ای چون ویروس تبخال ممکن است سالیان سال درون سلول‌های عصبی شما جا خوش کنند.

شاید قوی‌ترین آنها یک قطعه دیان آ ویروس مانند و خودتکثیرشونده است که اجداد ما را آلوده کرد و امروز نیز نزدیک به هشت درصد از ژنوم ما را تشکیل می‌دهد.

اغلب ما، بدنمان را با ۹۰ تریلیون میکروب و حتی تعداد بیشتری از آنها شریکیم اما گاهی اوقات این ترتیب به هم می‌خورد؛ مثلاً زمانیکه ساس‌های خون خوار، کک‌ها، یا شپش‌ها، بدن ما را مورد تاخت و تاز خود قرار می‌دهند یا هنگامیکه ویروس تبخال یا پاپیلومای انسانی موجب بروز جوش ها و کورک‌های زننده یا زگیل‌هایی روی پوست می‌شوند.

حتی خوردن آنتی بیوتیک نیز می‌تواند نظم حاکم بر اکوسیستم دستگاه گوارش ما را به هم بزند، چون نه تنها ارگانیسم‌های بیماری زا را از بین می‌برد بلکه باکتری‌های مفیدی چون لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس را نیز نابود می‌کند. این موجود، یک باکتری بی ضرر است که در روده ما زندگی می‌کند و به هضم غذا، انهدام برخی موجودات زنده که موجب بیماری می‌شوند و فراهم آوردن مواد مغذی برای بدن کمک بسیاری می‌کند.

زندگی با میکروب‌ها برای حفظ تعادل زیستی بدن ضروری است. ما اغلب به حیات میکروسکوپی‌ای که با خودمان حمل می‌کنیم، بی اعتنا هستیم. در ادامه اشاره‌ای داریم به تعدادی از این ارگانیسم‌ها که از قضا ممکن است چیزهای خوبی باشند.

10- قارچ در حمام‌های عمومی: Athlete's foot

Trichophyton و Epidermophyton میکروب‌های انگلی رشته‌ای هستند که در حمام‌های عمومی به پاهای برهنه افراد می‌چسبند. این گونه‌ها و خویشاوندان نزدیکشان، به آرامی به زیر ناخن انگشتان پا خزیده و به تدریج به نقاط دیگری از پوست حمله می‌کنند. از این نواحی
می‌توان به پوست سر و ناحیه تناسلی اشاره کرد. از علائم آلوده شدن به این قارچ می‌توان به عفونت قارچی پوست سر، کچلی و خارش بدن اشاره کرد.

9- میکروب‌های ناحیه تناسلی: Vaginal flora

باکتری‌های مفید (ترجیحاً از خانواده Lactobacillus) در واژن لانه گزیده و با ترشح اسیدلاکتیک، باکتری‌های مهاجمی چون مخمر بیماری زای کاندیدا آلبیکنس را از محیط واژن دفع می‌کنند.

8- فرمیکات ها و باکتروئیدها: Firmicutes and Bacteroides

حداقل ۵۰۰ گونه از باکتری‌ها که حدود یک کیلوگرم وزن دارند، درون لوله گوارش انسان زندگی می‌کنند. بیشتر این میکروب‌ها به دو شاخه Bacteroide ها و Firmiculate ها تعلق دارند. این باکتری‌ها کربوهیدرات‌ها را تجزیه کرده و موادغذایی مورد نیاز سلول‌ها مثل ویتامین‌های B و 12 K را تولید می‌کنند. این باکتری‌ها همچنین باکتری‌های مضر را از لوله گوارش انسان دفع می‌کنند؛ همچنان که «سینتیا سیرز» از مرکز بهداشت جهانی «جان هاپکینز» می‌گوید: «این باکتری‌ها به مدد تعداد زیادشان، موجب بیرون راندن باکتری‌های مضر از بدن می‌شوند.»

7- ویروس پاپیلومای انسانی: Human papillomavirus

بیش از ۱۰۰ نوع ویروس پاپیلومای انسانی می‌توانند انسان‌ها را آلوده و موجب طیف وسیعی از زگیل‌های کوچک و درشت در سطح بدن شوند. حداقل ۳۰ نوع از پاپیلوما ویروس‌ها در ارتباطات جنسی منتقل می‌شوند. آمارها حکایت از آن دارند که حداقل ۵۰ درصد از مردان و زنانی که از نظر جنسی فعال هستند، با پاپیلوما ویروس دستگاه تناسلی آلوده خواهند شد. لازم به یادآوری است که دو نوع از پاپیلوما ویروس‌ها می‌توانند موجب سرطان‌هایی در این ناحیه شوند. واکسن گارداسیل «Gardasil» می‌تواند افراد را در مقابل این دو نوع پاپیلوما محافظت کند. این واکسن، یکی از مهم‌ترین دستاوردهای تاریخ بشری و اولین واکسن برای جلوگیری قطعی از یک نوع سرطان است که بشر تاکنون به آن دست پیدا کرده است.

6- شپش سر: Pediculosis capitis

شپش سر، از زمان‌های بسیار قدیم همراه انسان بوده است. دانشمندان یک تخم شپش بسیار قدیمی پیدا کرده‌اند که به تارهای مویی به قدمت ۱۰ هزار سال چسبیده بود. این حشرات پهن و بدون بال، بسیار کوچکند (بین یک تا دو میلیمتر طول دارند)، از خون انسان تغذیه می‌کنند و تخم‌ها یا بچه‌هایشان را محکم به موهای ما می‌چسبانند.

5- استرپتوکوک دندانی: Streptococcus mutans

اگر شما مرتباً دندان‌هایتان را مسواک نکنید، نواری از ۳۰۰ تا ۵۰۰ سلول باکتریایی به سطح دندان‌های شما خواهد چسبید. گونه‌های غالب تشکیل دهنده این پلاک Streptococcus sanguis و Streptococcus mutans هستند. بعد از تشکیل این پلاک، حتی اگر شما به طور مرتب دندان‌هایتان را مسواک کنید هم این باکتری‌ها آنجا می‌مانند و تحت هیچ شرایطی از بین نمی‌روند. این باکتری‌ها قند را تخمیر و پلیمرهای چسبناکی ترشح می‌کنند که پایه پلاک را تشکیل می‌دهند.

4- جرب دمودکس: Demodex

بندپای کوچکی است که در فولیکول‌های مژه‌های شما زندگی می‌کند، از خون شما تغذیه می‌کند، در آنجا جفت گیری می‌کند، تولید مثل می‌کند و به ندرت آنجا را ترک می‌کند؛ مگر اینکه هر از گاهی تصمیم بگیرد بر روی پوست شما قدمی بزند. جرب های «دمودکس» انگل‌های سیگاری شکلی هستند که پاهای کلفت و کوتاهی دارد. طولشان حدود ۰.۳ میلی متر است و ۲۰ درصد از افراد زیر ۲۰ سال را آلوده می‌کنند. این انگل‌ها در سنین پیری نیز به سراغ ما می‌آیند. می‌توان گفت تقریباً تمامی افراد مسن این انگل را با خود حمل می‌کنند.

3- ویروس عامل بیماری زونا: Herpes zoster

اگر آبله مرغان گرفته باشید، ویروس مسبب آنکه Varicella zoster نامیده می‌شود، تا ابد همراه شما می‌ماند و به صورت نهفته در اعصاب نزدیک نخاع شما به زندگی خود ادامه می‌دهد. استرس، پیری یا تضعیف سیستم ایمنی ممکن است این ویروس را مجدداً فعال کند. این ویروس پس از فعال شدن، آرام آرام در طول دستگاه عصبی حرکت کرده و موجب درد شدید و جوش های زشت می‌شود. مجموع این شرایط را روی هم زونا می‌نامند.

زونا یا شینگل، نوعی بیماری ویروسی است که باعث ایجاد تاول‌هایی روی پوست بدن مخصوصاً روی بازو، پا و صورت می‌شود. این تاول‌ها با خارش و درد و سوزش محل زخم‌ها و اطراف آن همراه است. محققان می گویند واکسیناسیون گسترده علیه آبله مرغان که امروزه در ایالات متحده بسیار رایج است، ممکن است باعث افزایش معنی دار زونا در دوران کهولت و سالخوردگی شود.

2- ویروس‌های فسیل: Viral fossil

در حدود یک دوازدهم ژنوم ما رشته‌هایی از دی ان آی ویروس‌هایی است که میلیون‌ها سال قبل، اجداد ما را آلوده ساختند. به گفته پرسکات دینینجر، آسیب شناس دانشگاه تولان، «این ویروس‌ها و انگل‌های دیگر، قطعاتی از دیان آی خودتکثیرشونده ای هستند که با ما تکامل پیدا کرده و می‌توانند نسخه‌هایی از خودشان را به درون ژنوم ما وارد کنند. این قطعات باعث جهش‌هایی می‌شوند که سرمنشأ بیماری‌های ژنتیکی جدید هستند.»

1- استافیلوکوک ها: Staphylococcus

پوست ما به طور میانگین نزدیک به یک تریلیون باکتری را در خود دارد که عمده آنها استافیلوکوک ها، استرپتوکوک ها و کورینه باکتریوم ها هستند. این باکتری‌ها عرق بدن را تجزیه کرده و بدین ترتیب موجب بوی بد بدن می‌شوند. مارتین بلیزر میکرو بیولوژیست مدرسه پزشکی دانشگاه نیویورک، با تعیین توالی دی‌ان‌آی باکتری متعلق به بازوی انسان، ۱۸۲ گونه مختلف از باکتری‌ها را در آن کشف کرد. اغلب این باکتری‌ها در رقابت با پاتوژن های خطرناک بر سر مواد غذایی پوست، بدنمان را سالم نگه می‌دارند. بلیزر می‌گوید: «من از زندگی بدون میکروب‌ها متنفرم.»