مزرعه های تراسگونه بهترین راهکار برای رفع موانعی نظیر کمبود منابع آبی، فقر خاک کشاورزی و زمینهای کوهستانی بلااستفاده به شمار میآید. با تلاش بیوقفه و سختکوشی کارگران، این کشتزارها قادر بودند نیاز تمدنهای رو به رشد را به افزایش محصولات کشاورزی و پرورش احشام و ماکیان برطرف کنند. با کمک کشت به شیوه تراسی از فرسایش خاک جلوگیری شده، جلوی هدر رفتن آب باران و آبهای سطحی دیگر گرفته شده و این آبها ذخیره میگردند، همچنین زمینهای کشاورزی نواحی تپهای با این شیوه قابل کشت میشوند. این تراسها علاوه بر تأمین احتیاجات ضروری مردم ناحیه مناظر دیدنی و چشماندازهای دلپذیری نیز خلق میکنند که آشنایی با آنها خالی از لطف نخواهد بود.
10- کشتزارهای ساپا (Sa Pa)
ساپا شهری است در شمال غرب ویتنام که تقریباً در نزدیکی مرز این کشور با چین قرار گرفته است. شالیزارهای برنج که جزو دیدنیهای محبوب کشور ویتنام به شمار میآیند در دره مونگ هوا بین شهر ساپا و کوهستان فنسیپان (Fansipan) و در میان انبوه درختستانهای بامبو واقع شدهاند. مردمان محلی کوهستان از جمله تای، دائو، گیای و هومونگ، برنج و غلات را در این مزارع و شالیزارها به عمل میآورند. حتی سبزیجات هم در اینجا قابل کشتاند. به دلیل وضعیت اقلیمی منطقه تنها میتوان یک مرتبه در سال برنج برداشت کرد در نتیجه سوء تغذیه در این ناحیه به وفور مشاهده میشود.
9- دره دورو (Douro Valley)
دره دورو در شمال کشور پرتغال قرار گرفته است. تپههای این دره مملو از مزارع طبقهطبقه و پوشیده از تاکستانهایی است که تا بستر رودخانه ادامه یافتهاند. زیباترین بخش چشمانداز این دره تغییر رنگ این تپهها در طول سال و در زمانی است که درختان تاک بزرگتر میشوند. در فصل پاییز رنگ این موستانها سرخ و طلایی است در حالی که از فوریه تا مارچ شکوفههای بادام تهمایهای صورتیرنگ به این دره میدهند. در این دره نوشیدنیهای قرمز و سفید مرتباً تولید میگردند.
8- سالیناس د ماراس (Salinas De Maras)
سالیناس د ماراس یا حوضچههای نمکی اینکا، قرنهاست که مورد استفاده قرار میگیرند. منبع آب این حوضچهها چشمههای آب گرم طبیعی است که حاوی غلظت بالایی از نمک هستند و همین کافی است تا بشر تشویق به ساخت تراسی نمکی شود که شمار آنها به ۳۰۰۰ عدد میرسد. چشمههای آب گرم با مکیدن نمک از کوهها شور میشوند. وقتی که آب زیر نور خورشید تبخیر میشود نمک غلیظ شده باقی میماند. پس از آن این نمک به صورت تختهسنگهای قطور بریده شده و مستقیماً به بازار حمل میگردد. همچون شالیزارهای دیگر در آسیا این حوضچهها نیز از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و برای قرنها مورد استفاده قرار میگیرند. اگر قصد بازدید از این نقطه را دارید بهتر است این کار را بعداز ظهر انجام دهید چرا که در این زمان بازتاب غروب آفتاب سبب میشود این تراسهای نمکی همانند طلا بدرخشند.
7- اولانتایتامبو (Ollantaytambo)
در طول دوران امپراتوری اینکا این ناحیه شهر سلطنتی و محبوب امپراتور پاچاکوتی (Pachacuti) بود. او که فاتح این منطقه به حساب میآمد شهر و همینطور یک مرکز تشریفات و برگزاری جشنها را در آنجا ساخت. در هنگامی که اسپانیاییها برای فتح پرو تلاش میکردند این شهر به یکی از استحکامات و خطوط مهم دفاعی اینکاها تبدیل شده بود. درههای این شهر از همه طرف توسط تراسهای کشاورزی طبقهطبقه و پهناور پوشیده شدهاند که از قسمت تحتانی دره آغاز و به تدریج به سمت بالا و نوک تپه بالا میآیند. در واقع این شکل از زراعت به کشاورزان اجازه داده بود تا از زمینهای بی استفاده نیز بهره ببرند. امروزه اولانتایاتامبو به یکی از مراکز مهم توریستی پرو تبدیل شده و دوستداران پیادهروی نیز آن را به عنوان خط سیری از تمدن اینکاها میشناسند.
6- تراسهای لونژی (Longji)
لونژی یا ستون فقرات اژدها در اصل شالیزارهای برنجی هستند که نزدیک به ۵۰۰ سال قبل و در دوران سلسله مینگ ساخته شدهاند. این مزارع که در ناحیه لانگ شنگ در کشور چین قرار دارند به صورت مارپیچی از بستر رودخانه شروع شده و تا قله کوه امتداد مییابند. میتوان پیاده از میان این شالیزارهای پرپیچ و خم و دهکدههای مختلفی که سر راه قرار گرفته عبور کرد و در طول این مسیر با کارگران سختکوش محلی خوش و بشی کرده، از دیدن اسبها در مراتع شاداب شده یا مورد استقبالی پرهیاهو از سوی مرغها و جوجههایشان واقع شد. ایجاد این شالیزارها در اصل راهکاری مناسب برای کمبود منابع آب و زمینهای غیر قابل کشاورزی این منطقه بود.
5- تراسهای هانی (Hani Terrace)
تراسهای هانی، شالیزارهایی هستند که در قسمت تحتانی دهکدههایی که در دامنه کوه آیلائو در یوانگ یانگ قرار گرفتهاند واقع شده و بالغ بر هزار سال است که در آنها کشت و کار میشود. این مزارع به همت دستان پر تلاش مردمان هانی شکل گرفته که خاک عقیم این ناحیه را به بهشتی گرمسیری مبدل کردهاند. این ناحیه برنج و حتی ماهی مورد نیاز صدها یا هزاران نفر را تأمین میکند. آبی که در جنگلهای انبوه واقع شده بر فراز تپه ذخیره گشته از طریق کانالهایی برای آبیاری این کشتزارها مورد استفاده قرار میگیرد. این شالیزارها که از ماه دسامبر تا مارچ غرق آب میباشند منظره و محیطی بس دیدنی برای مسافرت و بازدید فراهم کردهاند. در سال ۲۰۱۳ این شالیزارها نیز به فهرست میراث جهانی اضافه شد.
4- شالیزارهای برنج بانائو (Banaue Rice Terraces)
در قلب کوهستان کوردیلراز (Cordilleras) در کشور فیلپین و در ارتفاع ۱۵۲۵ متری شالیزارهای برنج بانائو قرار گرفتهاند. این تراسها که با دست خالی و بدون استفاده از ابزارآلات مدرن توسط قبیله فوگائو ایجاد شدهاند برای ۲۰۰۰ سال است که برنج مورد نیاز مردم را تأمین میکنند. تعداد این شالیزارها بسیار زیاد بوده و در سراشیبی به شکلی به هم پیوسته قرار گرفتهاند. گفته میشود که اگر آنها را انتها به انتها کنار هم قرار دهند نیمی از کره زمین را میپوشانند. در طی سالهای اخیر این شالیزارها سن و سال واقعی خود را نشان داده و کارایی خود را تا حدی از دست دادهاند. همچنین خشکسالی نیز به این مشکلات اضافه شده در نتیجه مردمان قبیله فوگائو دستهدسته در حال مهاجرت به شهرها هستند.
3- پیساک (Pisac)
مزارع بکر و دستنخورده پیساک محصول تمدن اینکا بوده که حتی هماکنون نیز قابل استفاده میباشند. این تراسهای کوهستانی شامل ۱۶ بخش زراعی گوناگون هستند. پیساک لغتی است با منشأ کچوا - از زبانهای سرخپوستی- (Quechua) که به معنای کبک است. در سنت و باور تمدن اینکا شهرها و بناها به صورت حیوانات یا پرندگان ساخته میشد. گفته میشود این تراسهای باریک نیز شبیه به بال کبک میباشند. ناحیه تراسهای پیساک دارای سنگرهای نظامی، معابد و خانههای جدا افتادهای است که رو به درهای مقدس و در میان کوهستان سالکانتای (Salkantay) قرار گرفتهاند. حتی دو پل معلق نیز در این قسمت وجود داشته که اکنون بقایای پایههای آنها قابل مشاهدهاند.
2- ماچو پیچو (Machu Piccho)
یکی از زیباترین و تأثیرگذارترین اماکن باستانی جهان یعنی شهر ماچوپیچو در ۱۹۱۱ توسط تاریخشناسی از اهالی هائیتی به نام هیرام بینگهام مجدداً کشف گردید. این شهر باستانی برای قرنها بر فراز دره اروبامبا (Urubamba) در کشور پرو پنهان شده بود. شهر گمشده اینکاها از قسمت پایین قابل مشاهده نبوده و شهری کاملاً خودکفا به حساب میآمده است. اطراف آن توسط مزارع تراسی متعددی که توسط چشمههای طبیعی آبیاری میشدند احاطه شدهاست. تراسهای باریک ماچو پیچو از بلوکهای سنگی ساخته شده و صدها پلکان و سکو آنها را به ساختمانها، میادین و گورستان مرتبط کردهاند. در اینجا آب به داخل قناتها و کانالهایی که در دل کوه حفر شده بود هدایت شده تا برای آبیاری محصولاتی همچون ذرت و سیبزمینی و نیز برای سیراب کردن احشام از آن استفاده شود. اگر چه اکنون هیچ محصولی در ماچوپیچو به عمل نمیآید اما ذرهای از زیبایی چشمانداز دلپذیر آن کاسته نشدهاست.
1- چشمههای آب گرم باداب سورت (Badab-e Surt)
باداب به معنی آب گاز دار، سورت به معنی بسیار شدید، چشمههای آب گرم باداب سورت داراری دو چشمه با آبهای کاملاً متفاوت از لحاظ رنگ و بو مزه، یکی شور شور و دیگری ترش و شیرین با رنگ زرد، نارنجی، قرمز میباشد. که در درمان بیماریهای رماتیسمیمفصلی کاربرد دارد. برای رفتن به باداب سورت میتوانید از سمنان، مهریشهر (سنگسر قدیم) شهمیزاد فولاد محله تا سه راهی موسوم به تلمادره گذر کرده سپس با تابلوهایی که همگی مشخص و نصب شدهاند، به سمت راست جاده پیچیده و به روستای پشرت و کوات برویم. باداب سورت به عنوان دومین اثر طبیعی ملی ایران پس از دماوند ثبت شدهاست. این چشمه بعد از پاموکاله در ترکیه، دومین چشمه آب شور جهان نیز میباشد.
آخرین دیدگاهها